جدايي هرات از ايران با نيرنگ انگليسي
158 سال پیش در چنین روزی براساس معاهده پاریس، با جدا شدن هرات از ایران، نفوذ انگلستان در دربار تهران بیشتر از پیش شود با انعقاد "معاهده پاریس" بین ایران و انگلستان و جدا شدن پاره اي از خراسان از ایران در سال 1235 شمسی. در دوران صفوی هرات مهمترین شهر و مرکز خراسان محسوب میشد. شاه عباس کبیر در این شهر به دنیا آمد و تا پیش از به سلطنت رسیدن در این شهر زندگی میکرد. هرات همواره مورد طمع ازبکان بود حتی چندبار این شهر به دست ازبکان افتاد. اما سلطه ازبکان بر این شهر به صورت کوتاه مدت بود و آنها از دورههای فترت در اوایل سلطنت شاه طهماسب اول و اوایل سلطنت سلطان محمد خدابنده و شاه عباس اول استفاده کردند و هر بار برای مدت کمی این شهر را در اشغال داشتند. گفتنی است پس از سقوط صفویان هرات مدتی در اشغال طایفه ابدالی بود و به دست نادر شاه افشار باز پس گرفته شد . پس از مرگ نادر افغانها هرات را اشغال كردند . در دوران معروف به بازی بزرگ ماموران بریتانیایی در هرات فعال بودند و از جدایی هرات از حکومت ایران پشتیبانی میکردند. در ۱۲۴۹ ه. ق. عباس میرزا از سوی فتحعلی شاه قاجار مامور باز پس گرفتن هرات شد. مرگ عباس میرزا در راه مشهد این کار را ناتمام گذاشت. محمد شاه قاجار نیز کوششی برای فتح هرات کرد که ناکام ماند. در زمان ناصرالدین شاه قاجار دوست محمدخان، حاکم کابل و قندهار هرات را اشغال كرد . نیروهای ناصرالدین شاه تحت فرمان حسامالسلطنه هرات را محاصره کردند و در سال ۱۲۷۳ ه. ق. این شهر را باز پس گرفتند. پس از تصرف هرات توسط قوای ناصرالدین شاه قاجار، دولت انگلستان که از این امر ناراضی بود، به ایران اعلان جنگ داد و جزیره خارک و بوشهر را به اشغال خود درآورد. در این حال درگیریهایی بین نیروهای ایرانی و انگلیسی روی داد که به شکست سربازان ایرانی انجامید. از این رو مذاکراتی برای صلح آغاز شد که به عقد معاهده پاریس در فرانسه بین ایران و انگلیس انجامید. به موجب این معاهده، دولت ایران تعهد سپرد که هرات و تمام خراسان شرقي را تخلیه نماید و از هر ادعایی نسبت به حکومت خود در هرات و خراسان شرقي دست بردارد. معاهده پاریس با میانجیگری ناپلئون سوم در 4 مارس1857م، مطابق با 7رجب 1273ه.ق و برابر با 13 حوت 1235خورشیدی ما بین سفیر ایران در پاریس فرخ خان امین الملك و سفیر انگلیس در فرانسه لرد كاولی در پانزده فصل بسته شد. تنها دستورالعملی كه از تهران از طرف آقاخان نوری به فرخ خان رسید این بود:« شما اختیار دارید در هر مساله ای كه مورد تقاضای انگلیسی ها است موافقت كنید مگر در دو مورد: یكی سلطنت ناصرالدین شاه و دیگری صدارت من. چرا كه در اوان گفتگوی دو طرف جهت دستیابی به صلح، انگلیسیها خواستار بركناری این صدراعظم روس مآب بودند. طی این عهدنامه كه صلح بین دو دولت برقرار گردید انگلیسی ها متعهد شدند قوایشان را در مدت كوتاهی از خاك ایران خارج سازند در مقابل دولت ایران با خروج نیروهایش از منطقة مورد مناقشه، از هرگونه حق حاكمیت بر هرات و خراسان شرقي صرفنظر كرده و متعهد شد تا در منازعات به دولت انگلیس بعنوان میانجیگر و قاضی رجوع نماید، دولت انگلیس هم تعهد داد تا از هر تشویشی از ناحیه خراسان شرقي برای دولت ایران جلوگیری كرده ودر مناسبات ایران شان و حیثیت دولت ایران را رعایت نمایند. همچنین انگلیس حق داشت در هر نقطه از خاك ایران كه صلاح دانست به ایجاد كنسولگری بپردازد. و بدین شكل خاطر انگلیسی ها برای دفاع از هندوستان خیالشان راحت شد. انگلیسیها نیز پذیرفتند که قوای خود را از ایران خارج کنند و اسرای جنگی ایران را آزاد سازند. این معاهده، باعث نفوذ انگلستان در دربار ایران گردید. بنابراین، هرات به کلی از ایران جدا شد و قسمتهای از شرق هریرود به بعد (شامل هرات) به از ايران جداشد